Zorreguita

Er was weinig aandacht in de pers voor de prachtige documentaire van Brandpunt over Jorge Zorreguita, de vader van Maxima in het Argentinie van het kolonelsregime. Een mensenrechtenadvocaat zei voldoende munitie te hebben om de man voor de rechter te dagen. Zorreguita was, zoals bekend, staatssecretaris van landbouw in de jaren zeventig. Zelf zegt hij nooit gehoord te hebben van verdwijningen. Kroonprins Willem Alexander gelooft hem. In het televisieinterview waarin hij zijn verloofde Maxima voorstelde, zei hij dat pa Zorreguita melding maakte van vier verdwijningen. “En alle vier zijn ze teruggekomen.” Ook zijn dochter, onze toekomste koningin Maxima gelooft dit. Maar dat Zorreguita werkelijk nergens van op de hoogte was, lijkt onmogelijk, zei de mensenrechtenadvocaat. Op Zorreguita’s departement circuleerden lijstjes waarop namen met “lastige” (subversievelingen) die uit de weg geruimd moesten worden. Ingrijpend te zien was hoe een moeder van 87 jaar praat over de verdwijning van haar toen 22-jarige dochter Lidia in 1977.
Pas enkele jaren geleden kreeg ze te horen wat er met de vrouw gebeurd was. Van onder tot boven met kogels doorzeefd. Haar as is uitgestrooid bij een boom waar een gedenkteken is geplaatst van meerdere verdwenen en vermoorde slachtoffers van de Vuile Oorlog. Het is een plek waar ze zo nu en dan naar toe gaat en waar ze haar dochter een beetje kan ontmoeten.
Ook toonde Brandpunt beelden van de ondervraging van Zorreguita in 2001 voor een commissie in Argentinie. Ja, gaf hij toe, een keer had hij gehoord van een verdwijning. En hij had ernaar geïnformeerd bij het leger, maar daarna niets meer vernomen. Dat had hij zo gelaten. Een andere regeringsfunctionaris vertelde hoe hij wel met succes opheldering had gevraagd over de verdwijning van een jong meisje. De ouders, die hij kende, hadden zijn hulp ingeroepen. Uiteindelijk werd de jonge vrouw vrijgelaten. Zorreguita heeft niemand vermoord, maar heeft ook niet ingegrepen. Dat noemde Fons de Poel ‘laf”. Omdat hij niets wist, zegt hij. Maar door zitting te hebben in een fout regime is hij wel degelijk medeplichtig. Hij maakte deel uit van een regering die verantwoordelijk is voor de moord op zeker 30.000 mensen. Jonge mensen veelal, die werden opgepakt, in concentratiekampen werden gezet, gemarteld en gedrogeerd boven zee uit vliegtuigen werden gegooid. Het is pijnlijk dat een meerderheid van de Nederlanders vindt dat Zorreguita best bij Alexanders inhuldiging mag zijn. In de jaren zeventig waren we met zijn allen solidair met de treurende Dwaze Moeders. Maar zoals Hedy d’Ancona in een ingezonden brief in de Volkskrant onlangs schreef: kennelijk moet ons geheugen weer worden opgefrist. Zorreguita is medeplichtig aan misdaden tegen de menselijkheid. Voor de nabestaanden van de barbaarse praktijken verjaren die gruwelijkheden nooit.

Ik kan daarom niet wachten tot Zorreguita vervolgd wordt. Zoals een andere nabestaande zei, een Argentijnse man van nu in de dertig, wiens moeder werd opgepakt toen hij een paar maanden oud was. “Ik wil hem niet tegen kunnen komen op straat.”
Extra pijnlijk is het natuurlijk dat het Huis van Oranje met deze man verbonden is. Als hij glimlachend naast onze vorstin op de rode loper loopt voel ik woede en schaamte. Dat het kabinet Kok niet heeft geregeld dat Maxima’s vader nooit bij regeringsaangelegenheden aanwezig mag zijn is een ernstige omissie. Hij moet wegblijven van de inhuldiging van Alexander. Het is al erg genoeg dat hij de schoonvader is van onze toekomstige koning. Het klinkt hard, maar voor zowel de politiek als het koningshuis zou het de beste oplossing zijn als Zorreguita spoedig zou komen te overlijden. Dan is hij nooit meer onderwerp van discussie en kan hij de monarchie nooit meer in verlegenheid brengen.