JFK

Op www.nu.nl las ik vanmorgen dat er een nieuw, tot nu toe onbekend filmpje was opgedoken, van JFK. En wat voor een. Iemand had, naar hij nu pas bekendmaakte aan zijn kleinzoon, wat filmbeelden geschoten, toen de stoet met de president door de straten van Dallas reed op 22 november 1963. Ik heb het filmpje, dat 40 seconden duurt, verscheidene malen bekeken. Die beelden zijn alleen fascinerend, omdat Kennedy anderhalve minuut later wordt doodgeschoten. Eerst zien we een groepje mensen aan de kant van de weg staan. Een dame zwaait al naar een onbekend iemand in de verte, een bekende? Een politieagent met witte pet sommeert het groepje meer aan de kant te gaan staan. Iedereen doet dat zonder gemor. De sterke arm had nog gezag in de jaren zestig! Een vrouw loopt door het beeld, gehuld in een donkere jas, ze trekt zich niets aan van de drukte op straat. Ogenschijnlijk ongeinteresseerd loopt ze door, nog onwetend welk historisch moment ze straks zal missen. Wat zeg ik: ze ontloopt de moord van de eeuw. Dan zien we een dame, die met anderen langs de kant staat, even haar hoofd naar voren buigen. Ja, opwinding maakt zich meester van de omstanders. Daar komt de stoet. Vier motorrijders rijden voorop en dan is daar ineens de limousine met de president. Wat rijdt die Lincoln Continental langzaam, bedacht ik me, toen ik de beelden zag. Op de achterbank zit geheimagent Clinton Hill met zonnebril op. Het is zonnig weer. Jackie zit aan de kant van de filmer en zwaait een keer haast minzaam met haar hand. Ze heeft witte handschoenen aan. Dat is me nooit eerder opgevallen. Ze glimlacht. Haar man kijkt even naar rechts, we zien hem in een flits, zoals de filmer hem heeft gezien. In een fractie en dan is de auto al weer uit beeld. Anderhalve minuut later zal Kennedy dood zijn. Ik bedenk me dat alle vier inzittenden van de presidentiele limousine inmiddels overleden zijn. Eerst JFK, daarna Jackie en gouverneur Connally en diens weduwe Nelly vorig jaar op hoge leeftijd. Zij sprak Kennedy als laatste aan. `U kunt niet zeggen dat Dallas u niet hartelijk begroet´, zegt ze tegen hem. Kennedy moet opgelucht zijn geweest. Die ochtend stonden er villeine advertenties in de Dallas Morning Star. Wanted, stond er onder een foto van Kennedy. In het conservatieve zuiden was hij niet geliefd. En niet welkom. JFK was opgetogen dat zoveel mensen hem toejuichten. Onwetend van welk lot hem 90 seconden later wachtte, genoot hij van de zon, de rit en de lenthousiaste mensenmassa.
Toch curieus dat zo'n belangrijk filmpje blijkbaar jarenlang op zolder heeft gelegen. Misschien vond de filmer het van niet erg groot belang. Dat is begrijpelijk, omdat er an sich niet zo heel veel op staat. Als JFK niet was vermoord, anderhalve minuut na deze film, was hij geheel onbeduidend geweest. De importantie zit hem natuurlijk in het feit dat het hier een van de weinige laatste kleurenbeelden van Kennedy zijn. Dat moet de maker toch beseft hebben. Dus waarom kwam hij er niet eerder mee? Ik heb eens op Discovery of National Geographic een film gezien die aan de hand van alle amateurfilmpjes die laatste rit van JFK analyseerde. Fascinerend. HIj eindigde bij de film van Abraham Zapruder, die Kennedy vanaf het grasheuveltje in beeld had en de tragische moord vastlegde. Ik weet nog goed dat deze beelden voor het eerst vrij kwamen en dat Nieuwe Revue ze in 1975 publiceerde in diverse delen. Elke vrijdag na schooltijd reed ik naar de stad om het tijdschrift bij de boekhandel te kopen. Ik geneerde me voor de blote dames op de cover en vroeg mijn schoolvriendinnen luidkeels duidelijk te maken dat ik het blad kocht voor het artikel over Kennedy.