Wereldnieuws
Dus eigenlijk maak je steeds een klein werkstukje? vroeg mijn schoonzus me ooit. Zo had ik het nog nooit bekeken. Ik dacht na en antwoordde: ,,Nu je het zo zegt, ja, zo zou je het kunnen noemen.'' Informatie verzamelen uit vele bronnen en dit verwoorden in een vlot lezend bericht. Journalistiek als constant werkstukjes maken. Ja, het klopt ergens wel. Zoals vanmorgen. Het begint met een persbericht waarin staat dat uit onderzoek ,,onder ouders'' blijkt dat 10 procent van hen hun baby's (0-4 jaar, dus ook peuters) in bed vastbindt ut angst voor wiegendood. Er werden termen gebruikt als ,,vastgemaakt'', ,,vastgelegd'' en je zou ook ,,fixeren'' kunnen gebruiken, maar vastbinden geeft toch een duidelijker beeld. Hadden ,,we'' dit al gehad? Nee, dus. Maar de krant wil terecht wel weten of er ook landelijke cijfers zijn. Aan de slag. Bellen met de voorlichting. Om hoeveel ouders gaat het? Het blijken er ruim 3.500 te zijn in Friesland. Ik bezoek de websites van Consument en Veiligheid en van de Stichting Wiegendood (www.stichtingwiegendood.nl) even checken in het Groene Boekje of het met of zonder n is, met dus) om er cijfers te bekijken. Hoe vaak sterven er kinderen aan wiegendood? Bellen met beide stichtingen of er landelijke cijfers bekend zijn over ouders die hun baby's in bed vastbinden. Nee, die zijn er niet. Verwarring over het percentage van vorig jaar. Het persbericht meldt dat het in 2003 13,4 procent was. Zowel de woordvoerder van de Stichting Wiegendood als een bericht van februari 2004 in onze eigen krant (op mijn verzoek aan mij toegemaild door onze afdeling documentatie) spreekt van 25 procent. ,,Een forse daling'', concludeert St. Wiegendood dan ook. Ja, van 15 procent. Weer bellen met Het Friese Land. De persvoorlichter aarzelt, maar zegt dat ze de projectleider vraagt me te bellen. Dat moet dan wel snel, want ik zit voor mijn deadline. Onderwijl heb ik het bericht al opgetikt. Prachtig zo'n berichtje te componeren. Lezers informeren met zoveel mogelijk feiten en gegevens. Ik tik er ook nog even bij hoe je een baby vooral niet en hoe wel in zijn bedje moet leggen. De projectleider belt snel terug. Het is wel 13,4 procent. (Ik had al 25 procent in de tekst gezet), want vorig jaar waren de inbakeringen erbij opgeteld. Die zijn echter, mits volgens voorschriften uitgevoerd, niet gevaarlijk. Het bericht gaat weg en staat hopelijk vanmiddag in de krant (www.nrc.nl). Maar misschien schuift het ook op naar morgen.
Ik moest vanmorgen ook de laatste had leggen aan een bericht en twee verhalen. Het bericht ging over de openbaarheid van de zitting van Awa, de jongen die terecht moet staan wegens het in brand steken van zijn ex-vriendin. De pro-forma zitting had een gesloten karakter, omdat Awa minderjarig was (en is, hij is nu 17, ten tijde van het misdrijf waarvan hij verdacht wordt 16), maar werd halverwege de zitting openbaar. Mijn collega's en ik mochten naar binnen. Ik zag hem zitten: hij had een sportief jack aan met een capuchon. Hij had kort, pikzwart en dik haar. Zijn vader was aanwezig, evenals een neef. Vader spreekt, hoewel 12 jaar in Nederland, helaas geen Nederlands, zijn neef wilde niks zeggen. Awa's advocaat evenmin. Buiten trof ik een vriendengroepje van hem. De ene jongen zei dat hij het nooit van Awa had gedacht. ,,Het is nog een kind''. ,,Maar hij is ook een doorzetter, als hij iets wil, doet hij er alles aan dat het ook gebeurt.''
Een ander langer stuk was dat over de teloorgang van het Fries. Dat was: een paar keer overlezen, inkorten, stukjes herschrijven en verplaatsen. Hetzelfde gold voor het artikel over het nieuwe Museum Belvedere (voor moderne kunst) in Oranjewoud. Een droom van initiatiefnemer Thom Mercuur is uitgekomen. Ik interviewde hem ruim 10 jaar geleden al eens in zijn galerie. Het museum ligt prachtig in een Grand Canal, een water dat zich uitstrekt voor het zeventiende eeuwse landgoed Oranjewoud. Een plat, vierkant gebouw, opgetrokken uit natuursteen. Staatsbosheheer plantte er 55.000 kleine boompjes op het zeven hectare grote terrein, 850 laanbomen (inlandse eiken, acacia's) en verplantte nog eens 350 beschermde koningsvarens. Op den duur ligt het museum in een bos, waar gewandeld en gerecreeerd kan worden. Er komen gele fietsen te staan, waarmee bezoekers door het landgoed kunnen fietsen. Al deze gegevens staan niet in het NRC-stuk: beperkte ruimte en volgens mijn eigen criterium ,,te weinig kunstzinnige informatie''. Nu check ik hoeveel schilderijen er van de onbekende Cobra-kunstenares Dora Tuynman hangen. Directeur Stina van der Ploeg belt me terug: het is er een. Ik herinner me een werk met als thema water. Dora voelde zich ondergewaardeerd, vond zichzelf beter dan Corneille en snapte niet dat hij zo bekend was en zij niet.
Ik las ergens dat er bij Amerikaanse kranten vele tientallen ,,fact-checkers'' aan het werk zijn. Elk door een redacteur geschreven artikel wordt gecontroleerd. Kloppen de feiten, zijn de gebruikte citaten van geinterviewden correct? Soms worden geinterviewden nog eens uren gebeld met de vraag of ze alles inderdaad zo hebben gezegd als de redacteur in zijn artikel had geschreven. In Nederland kennen we dit fenomeen niet. Ik ben zelf door de jaren heen steeds minder huiverig geworden voor het ,,vooraf laten lezen'' door mensen die ik interview. Ik maak altijd de afspraak dat ze alleen feitelijkheden mogen veranderen. Men houdt zich daar altijd keurig aan. Het behoedt mij ook voor fouten en een vervelende vermelding in de rubriek ,,Correcties en aanvullingen''. Mijn streven is om er niet of zo weinig mogelijk in te staan. Zo interviewde ik onlangs burgemeester Johanneke Liemburg van Littenseradiel. Ze vertelde dat de gemeentelijke begroting 8 miljoen euro bedroeg. Bij nalezen bleek ze zich vergist te hebben: het was 18 miljoen. Zo kwam het nog goed in de krant te staan. Had ze het vooraf niet gelezen, dan was mijn stuk bij C&A beland, buiten mijn schuld om.
Soms is het niet altijd even duidelijk. Onlangs interviewde ik Hans Snijder, hoofdredacteur van Omrop Fryslan. Hij nam uitgebreid de tijd voor een gesprek met mij. Hij vertelde me ook dingen ,,off the record'' (sub rosa). Zijn jonge verslaggevers probeerden dingen uit. Dat mag van hem. Fouten maken mag ook. Als je er maar van leert. Een prachtige illustratie op dit gebied was dat een verslaggever bij een item over wildplassen, bij gebrek aan beeldmateriaal, zichzelf van achteren had laten filmen. Hij kreeg een schrobbering. Ik had het in het stuk gezet. Hans las het na en wilde het eruit hebben. Hij zei dat hij dit ,,sub rosa'' had verteld en dat ik had beloofd het niet te zullen gebruiken. Het gekke was dat ik me daar niets van herinnerde. Wel dat ik niets zou gebruiken over zijn commentaar over de berichtgeving hieromtrent in de Leeuwarder Courant. Hij was er echter zeker van. Een collega van mij zei: ,,Je hebt het er toch wel in laten staan?'' Ik zei van niet. Ik wilde er geen punt van maken en schrapte het. Ik vergeet ook wel eens dingen. Ach, verzuchtte ik, misschien ben ik te lief voor dit vak. Mijn collega ontkende dit. Ik zat juist toch altijd als een bok op de bekende haverkist? Ja, alleen als ik zeker van mijn zaak ben. Meestal zet ik dingen tussen haakjes als ze me off the record (is hier ook een goede Nederlandse uitdrukking voor?) worden verteld. Hier wist ik het niet. Blijkbaar had ik iets beloofd wat ik niet waarmaakte. Dat kan. En ik wil dan niet flauw zijn of mijn zin doordrijven. Dus de passage over de plassende verslaggever treft de lezer niet aan in De Journalist (www.dejournalist.nl).
Groot nieuws deze week op de voorpagina van de Leeuwarder Courant. Een vrouw van 63 jaar uit Drachten had een baby gekregen, maar het kind was bij de geboorte in het ziekenhuis overleden. Ik werd er warm noch koud van, hoewel het achteraf bezien wereldnieuws was geweest. Achteraf. Achteraf pochte ik tegenover collega's dat mijn vrouwelijke intuitie natuurlijk allang had doorgehad dat dit niet waar kon zijn. Welke vrouw van 63 is nog vruchtbaar? ,,Zeker een mannelijke redacteur die dit had opgeschreven'', becommentarieerd een vriendin. Ik liet het zitten, lichtte mijn krant niet in. Achteraf heel goed, want het was een enorme ,,canard''. De LC had vier bronnen geraadpleegd, thuis de ingerichte babykamer bewonderd, en gepubliceerd. Later bleek het nep en rectificeerde men het met een bericht. Het ziekenhuis had uit privacyoverwegingen willen ontkennen noch bevestigen dat het waar was. Vaak beschouwen we dat in ons vak als een bevestiging. Dat had mijn LC-collega ook gedaan. Mogelijk zat het echtpaar (63 en 67) in geldnood, want toen SBS belde, vroegen ze een bepaald bedrag. Mijn LC-collega ontkende ten stelligste dat de LC hun geld had geboden. Een journalist van een Antwerpse krant was al afgereisd richting Drachten om deze wereldprimeur te verslaan. Hij kon onverrichterzake terugkeren. Het moet ook niet gekker worden, daar bij onze noorderburen, moet hij gedacht hebben.
Ik moest vanmorgen ook de laatste had leggen aan een bericht en twee verhalen. Het bericht ging over de openbaarheid van de zitting van Awa, de jongen die terecht moet staan wegens het in brand steken van zijn ex-vriendin. De pro-forma zitting had een gesloten karakter, omdat Awa minderjarig was (en is, hij is nu 17, ten tijde van het misdrijf waarvan hij verdacht wordt 16), maar werd halverwege de zitting openbaar. Mijn collega's en ik mochten naar binnen. Ik zag hem zitten: hij had een sportief jack aan met een capuchon. Hij had kort, pikzwart en dik haar. Zijn vader was aanwezig, evenals een neef. Vader spreekt, hoewel 12 jaar in Nederland, helaas geen Nederlands, zijn neef wilde niks zeggen. Awa's advocaat evenmin. Buiten trof ik een vriendengroepje van hem. De ene jongen zei dat hij het nooit van Awa had gedacht. ,,Het is nog een kind''. ,,Maar hij is ook een doorzetter, als hij iets wil, doet hij er alles aan dat het ook gebeurt.''
Een ander langer stuk was dat over de teloorgang van het Fries. Dat was: een paar keer overlezen, inkorten, stukjes herschrijven en verplaatsen. Hetzelfde gold voor het artikel over het nieuwe Museum Belvedere (voor moderne kunst) in Oranjewoud. Een droom van initiatiefnemer Thom Mercuur is uitgekomen. Ik interviewde hem ruim 10 jaar geleden al eens in zijn galerie. Het museum ligt prachtig in een Grand Canal, een water dat zich uitstrekt voor het zeventiende eeuwse landgoed Oranjewoud. Een plat, vierkant gebouw, opgetrokken uit natuursteen. Staatsbosheheer plantte er 55.000 kleine boompjes op het zeven hectare grote terrein, 850 laanbomen (inlandse eiken, acacia's) en verplantte nog eens 350 beschermde koningsvarens. Op den duur ligt het museum in een bos, waar gewandeld en gerecreeerd kan worden. Er komen gele fietsen te staan, waarmee bezoekers door het landgoed kunnen fietsen. Al deze gegevens staan niet in het NRC-stuk: beperkte ruimte en volgens mijn eigen criterium ,,te weinig kunstzinnige informatie''. Nu check ik hoeveel schilderijen er van de onbekende Cobra-kunstenares Dora Tuynman hangen. Directeur Stina van der Ploeg belt me terug: het is er een. Ik herinner me een werk met als thema water. Dora voelde zich ondergewaardeerd, vond zichzelf beter dan Corneille en snapte niet dat hij zo bekend was en zij niet.
Ik las ergens dat er bij Amerikaanse kranten vele tientallen ,,fact-checkers'' aan het werk zijn. Elk door een redacteur geschreven artikel wordt gecontroleerd. Kloppen de feiten, zijn de gebruikte citaten van geinterviewden correct? Soms worden geinterviewden nog eens uren gebeld met de vraag of ze alles inderdaad zo hebben gezegd als de redacteur in zijn artikel had geschreven. In Nederland kennen we dit fenomeen niet. Ik ben zelf door de jaren heen steeds minder huiverig geworden voor het ,,vooraf laten lezen'' door mensen die ik interview. Ik maak altijd de afspraak dat ze alleen feitelijkheden mogen veranderen. Men houdt zich daar altijd keurig aan. Het behoedt mij ook voor fouten en een vervelende vermelding in de rubriek ,,Correcties en aanvullingen''. Mijn streven is om er niet of zo weinig mogelijk in te staan. Zo interviewde ik onlangs burgemeester Johanneke Liemburg van Littenseradiel. Ze vertelde dat de gemeentelijke begroting 8 miljoen euro bedroeg. Bij nalezen bleek ze zich vergist te hebben: het was 18 miljoen. Zo kwam het nog goed in de krant te staan. Had ze het vooraf niet gelezen, dan was mijn stuk bij C&A beland, buiten mijn schuld om.
Soms is het niet altijd even duidelijk. Onlangs interviewde ik Hans Snijder, hoofdredacteur van Omrop Fryslan. Hij nam uitgebreid de tijd voor een gesprek met mij. Hij vertelde me ook dingen ,,off the record'' (sub rosa). Zijn jonge verslaggevers probeerden dingen uit. Dat mag van hem. Fouten maken mag ook. Als je er maar van leert. Een prachtige illustratie op dit gebied was dat een verslaggever bij een item over wildplassen, bij gebrek aan beeldmateriaal, zichzelf van achteren had laten filmen. Hij kreeg een schrobbering. Ik had het in het stuk gezet. Hans las het na en wilde het eruit hebben. Hij zei dat hij dit ,,sub rosa'' had verteld en dat ik had beloofd het niet te zullen gebruiken. Het gekke was dat ik me daar niets van herinnerde. Wel dat ik niets zou gebruiken over zijn commentaar over de berichtgeving hieromtrent in de Leeuwarder Courant. Hij was er echter zeker van. Een collega van mij zei: ,,Je hebt het er toch wel in laten staan?'' Ik zei van niet. Ik wilde er geen punt van maken en schrapte het. Ik vergeet ook wel eens dingen. Ach, verzuchtte ik, misschien ben ik te lief voor dit vak. Mijn collega ontkende dit. Ik zat juist toch altijd als een bok op de bekende haverkist? Ja, alleen als ik zeker van mijn zaak ben. Meestal zet ik dingen tussen haakjes als ze me off the record (is hier ook een goede Nederlandse uitdrukking voor?) worden verteld. Hier wist ik het niet. Blijkbaar had ik iets beloofd wat ik niet waarmaakte. Dat kan. En ik wil dan niet flauw zijn of mijn zin doordrijven. Dus de passage over de plassende verslaggever treft de lezer niet aan in De Journalist (www.dejournalist.nl).
Groot nieuws deze week op de voorpagina van de Leeuwarder Courant. Een vrouw van 63 jaar uit Drachten had een baby gekregen, maar het kind was bij de geboorte in het ziekenhuis overleden. Ik werd er warm noch koud van, hoewel het achteraf bezien wereldnieuws was geweest. Achteraf. Achteraf pochte ik tegenover collega's dat mijn vrouwelijke intuitie natuurlijk allang had doorgehad dat dit niet waar kon zijn. Welke vrouw van 63 is nog vruchtbaar? ,,Zeker een mannelijke redacteur die dit had opgeschreven'', becommentarieerd een vriendin. Ik liet het zitten, lichtte mijn krant niet in. Achteraf heel goed, want het was een enorme ,,canard''. De LC had vier bronnen geraadpleegd, thuis de ingerichte babykamer bewonderd, en gepubliceerd. Later bleek het nep en rectificeerde men het met een bericht. Het ziekenhuis had uit privacyoverwegingen willen ontkennen noch bevestigen dat het waar was. Vaak beschouwen we dat in ons vak als een bevestiging. Dat had mijn LC-collega ook gedaan. Mogelijk zat het echtpaar (63 en 67) in geldnood, want toen SBS belde, vroegen ze een bepaald bedrag. Mijn LC-collega ontkende ten stelligste dat de LC hun geld had geboden. Een journalist van een Antwerpse krant was al afgereisd richting Drachten om deze wereldprimeur te verslaan. Hij kon onverrichterzake terugkeren. Het moet ook niet gekker worden, daar bij onze noorderburen, moet hij gedacht hebben.
posted by Karin.E. at
3:57 AM
0 Comments:
Post a Comment
<< Home