Johnny B.

Johnny B. Het lijkt wel een naam van een of andere popartiest, grapte ik toen ik zijn advocaat aan de lijn had. - Ja, net als Ali B, antwoordde hij. Nu is Johnny B. geen artiest, of je moet het ongezien aansteken van acht branden in en rond het Groningse 't Zandt als een kunst beschouwen. Er vanuit gaande dat Johnny dit heeft gedaan. Want zelf ontkent hij alle brandstichtingen. Gisteren zag ik hem voor het eerst, tijdens de derde pro formazitting voor de Groninger rechtbank. Een jongen in een wit T-shirt met lange mouwen en een spijkerbroek, kort geknipt haar en met een sympathieke, haast lieve uitstraling die bij binnenkomst geruststellend knipoogde naar zijn familie en vriendin op de tribune. Tijdens de schorsing, toen de rechtbank zich terugtrok voor overleg over zijn vrijlating, ontspon zich een merkwaardig tafereel in de rechtszaal. De pers zat op nog geen meter afstand van de verdachte en we kwamen met hem in gesprek. We vroegen hoe het met hem was. Hij antwoordde vriendelijk, hij oogde ontspannen en had een haast naieve oogopslag. Hij was schoonmaker in de gevangenis, een geliefd baantje, omdat je niet al die tijd in je cel zit. Ik vroeg of hij tv op zijn cel had. Ja, zei hij. Een collega vroeg of hij iets gemerkt had van die undercover agent die justitie had ingezet, om hem een bekentenis te ontfutselen. Nou, min of meer, maakten we uit zijn antwoord op. Hij mocht die bewuste dag, vrij kort na zijn aanhouding, langer dan normaal televisie kijken in de recreatiezaal. Er kwam een nette verschijning bij hem zitten, een half uur ongeveer, die vertelde dat hij vastzat voor autokraken. En die hem vroeg wat hij daar deed. Ja, die branden in 't Zandt daar had deze mystery verdachte wel van gehoord. Maar Johnny zei hem niet dat hij de dader was. -Want dat ben ik ook niet. Een beetje vreemd vond hij het gesprek allemaal wel met de onbekende.
Maar dat DNA dan dat van hem is gevonden op de postzegels en de randen van de enveloppen van de verstuurde dreigbrieven? Hij wist ook niet hoe dat kon. Zijn raadsman Jan Boksem zei dat een omstreden methode is toegepast, een van mengprofielen, die vermeerderd worden en daardoor onbetrouwbaar kunnen zijn. Wel zei Johnny dat hij ze niet verstuurd kon hebben, omdat hij ten tijde van vastzat. ''En al mijn uitgaande post in de gevangenis wordt 100 procent gecontroleerd.'' De officier van justitie moet het gesprekje met de pers met lede ogen hebben aanschouwd en de rechtbank hebben ingeseind. Want die kwam terug en verbood verdere contacten. Johnny werd door de parketpolitie afgevoerd. De advocaten lieten hem overigens begaan. Die hebben er geen enkel bezwaar tegen dat hij met journalisten keuvelde. Ik doe al bijna 20 jaar rechtszaken, maar had dit nog nooit meegemaakt. Niet dat je zo met een verdachte kon spreken. Want die is meestal in zichzelf gekeerd, wordt even naar achteren gebracht of is druk in gesprek met zijn advocaat. Ook is de fysieke afstand in Assen en Leeuwarden tussen verdachte en media meestal veel groter dan in de Groningse rechtbank. Hoe dan ook, deze Johnny B. maakte een keurige indruk. Zoals hij dat op veel van zijn dorpsgenoten ook deed. Ik heb mijn oude repo er nog eens op nagelezen. Vriendelijk, voorkomen, behulpzaam. En een man met twee gezichten. Hij had een baantje, zo te merken liefdevolle ouders en een vriendin. Wat zou hem dan bewogen hebben om die branden te stichten vraag je je af. Als hij het toch is. Was het de kick? Of is hij een enorm grote fantast, een toneelspeler? In ons strafrechtsysteem ben je onschuldig totdat het tegendeel is bewezen. Dat geldt ook voor Johnny B. Als het OM de rechtbank niet kan overtuigen van zijn schuld, wordt jij vrijgesproken. Dat weten we begin december.