Stop de sigaret

Pub De Drie Gezusters in Groningen is nu vijf dagen rookvrij. Het is een proef. De eigenaar wil weten hoe de gasten van de grootste horecagelegenheid van Noord-Nederland reageren op een zaak, waarin niet gepaft mag worden. Ik sprong een gat in de lucht toen ik het hoorde. Want sigarettenwalmen in restaurants en cafes slaan mij niet alleen op de keel, maar ook in het hoofd. Ik word nijdig van al die rokers om me heen. Vanmiddag zat ik in een grand cafe in Leeuwarden iets te eten. En ik verbaasde me erover dat aan de drie tafeltjes tegenover mij, de koppels, stuk voor stuk een sigaret opstaken. Verbaasd, omdat nog geen kwart van de Nederlanders rookt, maar het erop lijkt of ze in zeer grote getalen aanwezig zijn om een deel van je middag te verpesten. Ik spiedde voortdurend om me heen wie er nu weer een shagje zou rollen of een pakje sigaretten tevoorschijn zou halen. Hoewel de meeste rokers dat bij binnenkomst pontificaal voor zich op tafel uitstallen. Net toen de ene dame aan het tafeltje tegenover ons haar rokertje doofde en wij even opgelucht dachten te kunnen ademhalen, stak haar tafelgenoot er een op. Achter ons streek een jong stel neer. En op nog geen meter, achter mijn rug, werd er aan een filtersigaret gezogen. Er was geen houden meer aan. Achter ons in het hoekje werd er een opgestoken en trok een vrouw aan haar sigaret en blies de rook gedecideerd de lucht in. Mijn partner zei dat ze kon zien of mensen rookten of niet. De huis, zo legde ze uit, is grauw, vaal en gerimpeld. Zo nu en dan kwam er goddank een wolkje frisse lucht het etabilissement binnenwaaren, als bezoekers de beide voordeuren openzwaaiden en binnenkwamen of vertrokken. Dan joeg de wind het vuurstokje van de dame tegenover mij aan en deed het sneller krimpen. We filosofeerden dat de sigaret eerder op zou zijn, maar dat zij dan weer eerder geneigd kon zijn sneller een nieuw exemplaar tevoorschijn te toveren. Zo becommentarieerden en analyseerden wij de rokers om ons heen. Ons oordeel was vernietigend: deze verslaafden mogen zelf weten of ze hun gezondheid willen ondermijnen, maar dat ze er anderen schade mee toebrengen is onacceptabel! Helaas lijkt het leger rokers nog stevig de touwtjes in handen te hebben. Maar het is toch van de zotte dat een kwart rokers van onze bevolking drie kwart niet-rokers hun wil oplegt? Het enige wat erop zit is de horeca te mijden. Een gedachte die steeds aantrekkelijker wordt. Want wie 35 tot 40 euro moet neertellen voor een avondje uit eten, wil dit niet laten vergallen door kankerverwekkende uitblaasgassen.

Hoewel in dit cafe nog verre toekomstmuziek, toch zie je in steeds meer restaurants rookvrije tafeltjes. Niet dat het echt helpt tegen de nicotinelucht, maar het gebaar is mooi. Bij de HEMA in Leeuwarden hebben de niet-rokers zelfs de mooiste tafeltjes, bij het raam. Dit in tegenstelling tot het filiaal in Sneek, waar de rokers dat voorrecht genieten. Bij de Mexicaan in Leeuwarden is ook een rookvrije zit gecreerd. Net als bij de V&D boven. Chapeau!!
Bij het afrekenen vroeg ik de ober of het grand cafe ook een rookvrij gedeelte had. Hij keek alsof hij water zag branden! Nee, zei hij verbaasd. ''Maar de baas rookt zelf, dus'', sprak hij betekenisvol. Het personeel mocht zelf wettelijk niet roken tijdens werktijd, maar daar werd de hand mee gelicht, vertrouwde hij ons toe.
Het wordt tijd dat er een rookvrij restaurant komt in Leeuwarden. Voor mijn gevoel zal het veel klanten trekken, in tegenstelling tot wat horecaondernemers zelf denken. Die zijn bang dat de klandizie schrikbarend zal dalen, als gasten er niet meer mogen roken. Maar ik denk dat veel mensen - en niet alleen astmapatienten die nu noodgedwongen thuisblijven- dan juist uitgaan. Omdat ze eindelijk ongestoord van hun bord eten of drankje kunnen genieten.
.
Op mijn 17de hield ik al een kleine spreekbeurt over de CAN, toen nog Club Actieve Niet-rokers geheten. (Opmerkelijk want ik had twee rokende ouders. Toch had ik al op jonge leeftijd een afkeer van roken. Mogelijk omdat mijn vader erop hamerde dat mijn broer en ik er beter niet aan konden beginnen. Ik heb nooit de behoefte gehad een sigaret op te steken. Het enige wat ik heb gerookt is een bolle puust (lisdodde), zo'n grote rietsigaar.) Maar de nieuwe tijd heeft hier ook toegeslagen en de afkorting is verengelst tot Clean Air Now! Ik geef toe: het klinkt wat krachtiger en minder oubollig dan de Nederlandse aanduiding. En de club timmert flink aan de weg. Op internet kun je een petitie ondertekenen waarin CAN rookvrije horeca eist van minister Hoogervorst. Er zijn nu geloof ik 8.000 handtekeningen binnen. Het moeten er 40.000 worden. In Amerika, Engeland en Italie is de horeca al van tabakslucht verschoond. Nu hier nog. Maar het zal wel weer aanpolderen, lees modderen, worden. De minister wil het vooralsnog aan de horeca zelf over laten om maatregelen te nemen. Nou, ik zag vanmiddag welke resultaten dat heeft. Geen enkele dus.
Mijn kleren stinken nog steeds naar rook, door dat ene uurtje in het grand cafe. Daar komen we nooit meer, siste ik tegen mijn partner. Die kon het niet laten en verkondigde, toen we onze jassen aantrokken op tamelijk luide toon - zodat het rokende tweetal achter ons het kon horen- dat ze een aantal jonge vrienden had verloren, tja, allemaal doodgegaan als gevolg van het roken. Het meisje keek verschrikt naar haar vriend. Die haalde zijn schouders op.