Aanslag

Het is natuurlijk verschrikkelijk wat er gisteren in Apeldoorn is gebeurd. Maar hoe weet men zo zeker dat er van een aanslag sprake was? Kunnen we zeker weten dat de man in zijn dollemansrit het op de bus van de Oranjes had gemunt? Hij zat meer dood dan levend, bloedend en al achter het stuur. En de agent die zich naar binnen boog schijnt direct gevraagd te hebben wat het doel was van zijn verbijsterende actie? De man moet dan iets gestameld hebben dat hij Beatrix wilde treffen? Hoe goed was hij nog bij zijn positieven? Wat mij opviel was dat geen enkel medium zich gisteren de vraag stelde waarom men zo snel sprak van een aanslag. Kan het niet ,,gewoon'' een gek zijn, een dwaas die zich op een uiterst gewelddadige wijze op het wereldtoneel wil manifesteren? Een zieke geest die aandacht wil? Het is zijn woord tegen dat van de agent. De dader is inmiddels dood en kan noch gehoord noch berecht worden. Het commentaar bij de NOS was nogal infantiel. ,,Wat gebeurt daar?'' hoorden we, toen de zwarte personenauto de gedenknaald ramde. Om nog maar te zwijgen van ,,Dit is absoluut niet gepland''. Alsof een kamikaze-actie als deze uberhaupt gepland kan zijn. Opvallend was dat Beatrix even opkeek, maar daarna strak voor zich uit bleef kijken. Waar haar zoon Alex en Maxima vol ontzetting hun hand voor hun mond sloegen, bleef onze vorstin stug voor zich uit kijken. Ze wende zich af van haar dodelijke verwonde onderdanen die bloedend en vechtend voor hun leven over straat tolden. Een boosaardigerd zou dit zo kunnen uitleggen. Begrijpelijk dat ze deze afgrijselijke taferelen niet wilde aanschouwen. Of misschien had een veiligheidsman haar toegesnauwd: Niet omkijken! Doorrijden met die bus! We zagen de achterkant van de oldtimer naar Het Oude Loo rijden. Net als bij de moord op John F. Kennedy in 1963, toen FBI-agent Clint Hill aan de bumper hing, zagen we ook hier een beveiliger van het Koninklijk Huis achter aan de bus hangen.
Het deed allemaal erg onwezenlijk aan.
Maar ik heb me altijd al verbaasd dat onze Oranjefamilie zich zo ongedwongen onder de menigte kon begeven. Er hoeft maar een gek te zijn die de koningin een taart in het gezicht drukt. En dat nog in het beste geval. In 2004 versloeg ik zelf Koninginnedag in het Groningse Warffum. Ik schudde Pieter van Vollenhoven de hand en feliciteerde hem met zijn verjaardag. -Goh, zei een vriendin. -Heb je Pieter een hand gegeven? Ik vond dat heel gewoon. Alexander liep langs me heen, ik had hem zo kunnen aanraken. Vorig jaar in Makkum waren er al heel wat meer veiligheidsmaatregelen. Een cordon sloot zich om het gezelschap van de Koningin. Nu zal het allemaal nog strenger worden. Kamerheer R.S. Wegener Sleeswijk schijnt al geopperd te hebben dat er een pausmobiel voor Beatrix moet komen. Maar als de Oranjefamilie zich niet meer met het volk kan mengen, hoe dichtbij kun je dan nog figuurlijk bij je onderdanen staan? Als de Nederlander zich alleen maar op afstand kan vergapen aan de grandeur en Maxima niet meer een hand kan geven, zal dit het draagvlak voor het constitutioneel koningschap niet vergroten. Misschien taant de populariteit dan wel voor onze Prins van Oranje. Niet dat dit erg is. We waren ooit een machtige republiek en kunnen best zonder de monarchie. Het is niet meer van deze tijd dat je macht wordt bepaald door je geboorte en niet door een stembiljet. En macht heeft het koningshuis. Alleen is die niet controleerbaar. En dat is een slechte zaak. Laten we om te beginnen het ceremonieel koningschap invoeren. Laar Alexander en Maxima maar - a la Gustav in Zweden - linten doorknippen. Dan kunnen ze iets meer zeggen dan ze nu willen en is hun politieke macht verdwenen.